محصولات زیر را با قیمت مناسب خرید کنید.. ⇓
استان خراسان شمالی
امروز در این مقاله با کمک تیم ایرانیان سعی داریم تا تمام نکات مهم و جذاب در مورد استان خراسان شمالی را برای شما مو به مو بیان کنیم. خواندن این مطلب زمان زیادی را از شما نمی گیرد اما مطمئن باشید پس از مطالعه این مقاله و دانستن نکاتی همچون محل قرار گیری استان، موقعیت جغرافیایی و شهر های استان، سوغاتی، غذاهای معروف، اماکن دیدنی، نوع لباس های محلی، آداب و رسوم خاص این استان و هزاران نکته ی دیگر به طور حتم چند روزی را برای سفر به این استان در نظر خواهید گرفت، پس با ما همراه باشید تا تمامی این جزئیات را به دقت با هم بررسی کنیم.
استان خراسان شمالی با مساحت ۲۸ ۱۴۳۴ در شمال شرقی ایران قرار دارد و مرکز آن شهر بجنورد است و برخی از محصولات کشاورزی که در این شهر کشت می شود ، عبارتند از: غلات ، انگور، سیب زمینی، پنبه و چغندر .
جهت مشاهده کامل هر مطلب در همین صفحه روی آن کلیک کنید
جاهای دیدنی استان خراسان شمالی
اماکن تاریخی، دیدنی و باستانی این منطقه
شهرهای دیگر استان خراسان شمالی عبارتند از فاروج، اسفراین، شیروان، جا جرم، گرمه و... در کل می توان گفت که در استان خراسان جنوبی ۸ شهرستان بزرگ، ۲۲ شهر و تعداد بسیار زیادی منطقه و روستا وجود دارد. که تمامی آن ها خراسانی به حساب می آیند؛ هر کدام از شهر های ذکر شده نیز دارای اماکن باستانی مربوط به خود می باشند اما مشهور ترین آن ها در بجنورد قرار گرفته اند.
آثار باستانی و تاریخی هر شهر و دیاری نشان دهنده شکوت، قدمت و عظمت و بزرگی آن ملت بوده است. این آثار همچنین سیر پیشرفت تدریجی بشر در زمینه های مختلف را به خوبی نمایان می کنند. بزرگی می گفت برای دست یافتن به آینده، به گذشته تان خوب نگاه کنید. همین جمله کوتاه اما تاثیر گذار حقایق بسیاری را برای ما روشن می سازد و اهمیت حفظ آثار باستانی را بیش از پیش شفاف می کند. در این قسمت به معرفی اماکن تاریخی مختلف در استان خراسان شمالی می پردازیم، پس با ما همراه باشید:
جاهای دیدنی اسفراین
آثار باقیمانده از شهر تاریخی بلقیس ، آرامگاه شیخ علی اصغر آینی و قلعه قیصر غار نوشیروان
شهر تاریخی بلقیس
این شهر تاریخی حدود چهار‌هزار سال قدمت دارد و نزدیک به شهر اسفراین قرار دارد. خرابه‌هایی شهر بلقیس شامل ارگ، خندق و مقبره شیخ آذری باقی مانده و معروف‌ترین بنای باقیمانده آن که در سال ۸۰ جز آثار ملی قرار گرفته، نارین قلعه است.
شهر تاریخی بلقیس از جاهای دیدنی خراسان شمالی
منطقه میلانلو
منطقه میلانلو، منطقه‌ای ییلاقی شامل چند روستا مانند اردغان، بیدواز، حسن آباد، پرکانلو، سرچشمه و سارکانلو می‌باشد. جاهای دیدنی این منطقه، کوه‌های شاه جهان، چشمه‌های پرآب، غار انوشیروان، غار سنجد چشمه و منطقه تفریحی چمن است.
روستای دشت
در ۸۰ کیلومتری شمال غرب گرمه، در جاده بجنورد- گرگان روستایی با آب و هوای معتدل کوهستانی است و به دلیل هوای مرطوب دریای مازندران جنگل‌های سرسبز و پوشش تنک جنگلی دارد.
غارهای کفترک
غارهای کفترک، در ۲۰ کیلومتری غرب شهر درق قرار دارند. بزرگترین غار در دامنه کوه قره میغ با دهانه‌ای تنگ که یک نفر می تواند وارد آن شود. رسوبات آهکی در طی میلیون ها سال قندیل های زیبا و عجیب ایجاد کرده است.
محوطه باستانی قلعه دهی
این محوطه باستانی بقایای یک قلعه خشتی و گلی در شهرستان گرمه، ۱ کیلومتری شمال شرق شهر درق قرار دارد. دروازه اصلی آن در ضلع شرقی و حصار آن در بخش های مختلف برج و بارو داشته که در اثر فرسایش به خاک تبدیل شده است این قلعه در قرن‌های ۶ تا ۸ هجری ساکنانی داشته است.
رباط قره بیل
کاروانسرای قره بیل از کاروانسراهای تاریخی شهرستان گرمه در روستای رباط قره بیل قرار دارداست که قدمت بنای اولیه آن به قرون ۵-۴ هجری میرسد و رباط املوتلو نیز نامیده می‌شود. مصالح کاروانسرا سنگ، ساروج، گچ و آجر می‌باشد. در گرداگرد حیاط بزرگ غرفه های متعددی با سقف گنبدی ساخته شده و زیر سقف با گچ‌بری‌های زیبا تزئین شده است.
موقعیت: شهرستان گرمه، روستای رباط قره بیل
جاهای دیدنی جاجرم
زیارتگاه معصوم زاده زین العابدین ، زیارتگاه علی بن مهزیار
جاهای دیدنی شیروان
آرامگاه امامزاده حمزه رضا ، قلعه زیارت ، بنای چهارطاقی تیموری ، غار کافر قلعه و بقعه شیخ رشید الدین محمد
غار کافر قلعه
غار کافر قلعه از جاهای دیدنی خراسان شمالی
روستای زوارم
روستای زوارم،در ارتفاعات آلاداغ در فاصله حدود ۲۸ کیلومتری جنوب غربی شهر شیروان و فاصله ۲۲ کیلومتری جاده شیروان به مشهد قرار گرفته است. این روستا با ۸۰ چشمه در بین دره ای طویل و سر سبز واقع شده است، تپه دست ریز ارک و قزلر قلعه از آثار تاریخی روستای زوارم است.
جاهای دیدنی خراسان شمالی
روستای اوغاز
روستای اوغاز با قدمت ۶۰۰ ساله در ۱۵کیلومتری شمال شرق شهر شیروان واقع است. از جاذبه های دیدنی آن می توان آبشار, مسیرهای سنگلاخی با جریان آب در داخل روستا, درختان ارس, درخت گردوی ۵۰۰ ساله, و آب معدنی کوه کیسمار را نام برد.
جاهای دیدنی خراسان شمالی
روستای گلیان
روستای گلیان شیروان بهشت گمشده‌ای است که در فاصله ۲۳ کیلومتری جنوب شیروان واقع شده و ماسوله خراسان شمالی با مناظر طبیعی جذاب و رودخانه های پرآب است. آثار باستانی این روستا، مقبره بابا توکل عارف مشهور قرن چهارم ملقب به کلیددار و خادم کعبه، مسجد جامع قدیم، مقبره شمس الدین، برج و باروهای موسی‌خان و خداوردی سردار می‌باشد.
جاهای دیدنی خراسان شمالی
قله زو
این قله، در فاصله ۲۳ کیلومتری شمال غربی شهر شیروان و در فاصله ۱۰ کیلومتری جاده شیروان به بجنورد واقع شده است. از جاذبه های گردشگری منطقه قلعه زو می توان دره قله زو, چشمه انجیر و قلعه تیموری با قدمت ۸۰۰ ساله را نام برد.
جاهای دیدنی خراسان شمالی
جاهای دیدنی فاروج
روستای خسرویه
این روستا در دامنه کوه جهان‌شاه، در زمستان بسیار سرد و در تابستان هوای معتدلی دارد. معروف‌ترین جاذبه طبیعی، غار تاریکی با فضای خنک که کف آن از یخ تشکیل شده است. آثار تاریخی این روستا، قلعه سنگی، گورستان تاریخی و مقبره امامزاده بابا می‌باشد.
جاهای دیدنی خراسان شمالی
حمام استاد
حمام استاد که در سال ۸۶ در فهرست آثار ملی قرار گرفت، از بناهای تاریخی دوران صفویه و از حمام‌های زیرزمینی با سقف گنبدی که روزنه‌های سقف نورش را تامین می‌کند. مصالح این حمام، سنگ و فاروج و شامل بخش‌های ورودی، سربینه هشت ضلعی، مخزن آب و خزینه می‌باشد.
جاهای دیدنی خراسان شمالی
آبشار اسفجیر
آبشار اسفجیر در روستایی با همین نام در فاروج قرار دارد. بعد از روستا و با طی مسیری که ماشین رو نیست و باید پیاده طی شود، به آبشار می‌رسیم. مسیری که باید پیاده رفت، در دره‌ای عمیق و سرسبز با رودخانه‌ای زیبا قرار دارد. دیواره‌های دره بیش از ۲۰۰ متر ارتفاع دارد و آبشار از دره سرازیر می‌شود.
جاهای دیدنی خراسان شمالی
جهت مشاهده کامل هر مطلب در همین صفحه روی آن کلیک کنید
شهرستان بجنورد
جاهای دیدنی خراسان شمالی
جاهای دیدنی بجنورد
عمارت آینه‌خانه ، نارین‌قلعه ، آرامگاه سلطان سید عباس ، بنای سنگی اسپاخو ، عمارت سردار مفخم بش‌قارداش ، گردشگاه باباامان ، غار آقچه ، مقبره شهدای بجنورد ، مقبره بابا توکل و غار بیدک.
آینه خانه مفخم
آینه خانه مفخم در اصل عمارت و کاخی است که از چند بخش شامل کلاه فرنگی، سردر، عمارات مفخم و حوض خانه تشکیل شده است. عمارت مفخم یکی از آثار به جای مانده از دوران قاجاریه است، زمان ساخت این بنا مصادف با حکمرانی ناصرالدین شاه قاجار بوده است. آینه خانه به عنوان مکانی رسمی جهت دیدارهای سیاسی به کار می رفته است و از ابتدا نیز به همین منظور ساخته شده بود.
عمارت آینه خانه از اماکن تاریخی و جاهای دیدنی خراسان شمالی
خانه جاجرمی ها
خانه جاجرمی ها نیز همچون عمارت آینه خانه در دوره قاجار ساخته شده است. این عمارت ۶۰۰ متر مربع زیر بنا دارد و طوری بنا شده که تمام درها و پنجره های آن به داخل حیاط باز می شوند و از حیث نورگیری بسیار عالی می باشد. وجود کتیبه ای در یکی از ضلع های خانه (ضلع شرقی) با مضمون بیت مشهور "باز این چه شورش است که در خلق عالم است/ باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است" بر زیبایی این خانه صد چندان افزوده است.
سنگ نگاره های نرگس لو
یکی دیگر از ویژگی های بکر و جاهای دیدنی خراسان شمالی سنگ نگاره های باستانی است که در روستای نرگس لو در ندیکی شهر بجنورد قرار دارند. این سنگ نوشته ها از زمان های بسیار دور و کهن تا به امروز پا برجای مانده اند.
آرامگاه امام زاده سلطان سید عباس
این آرامگاه در میدان دفاع مقدس بجنورد، که مردم آن را با نام معصوم زاده می شناسند. سلطان سید عباس فرزند امام موسی کاظم (ع) در قرن دوم هجری وفات یافته است.
پارک بابا امان
این پارک، در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی بجنورد، در جاده بجنورد به شیروان، گردشگاهی بسیارزیبا است و دارای استخرهایی است که آب آن‌ها از چهار چشمه سرچشمه میگیرد. پارک بابا دارای یک متل و یک آرامگاه نیز می باشد.
آرامگاه بش قارداش
این آرامگاه یک مرکز تفریحی زیبا در جنوب غربی بجنورد که متعلق به دوره قاجاریه است. این مکان شامل یک گنبد خانه و دو اتاق در دو طرف آن، با کاشی های هفت رنگ، کاشی‌کاری شده است. بش قارداش در ترکی به معنای پنج برادر و سردار مفخم، حاکم وقت شمال خراسان در آنجا دفن شده است.
مقبره شهدا
این مقبره در بلوار جوادالائمه، مربوط به دوران پهلوی و محل دفن چند تن از افسران رضا خان که در سرکوب شورش لهاک خان کشته شدند. مقبره شهدای بجنورد یک چهار ضلعی در مرکز یک باغ زیبا و در هر گوشه یک مناره کوچک وجود دارد. این معماری از معماری صدر اسلام الهام گرفته است.
جهت مشاهده کامل هر مطلب در همین صفحه روی آن کلیک کنید
سوغات و غذاهای محلی استان خراسان شمالی
در سال ۱۳۸۳ و بنا بر تشخیص دولت استان خراسان را به سه قسمت خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی تقسیم بندی کردند. ، شهر بجنورد از لحاظ مساحت و همچنین امکانات از دیگر شهرهای خراسان شمالی بزرگ تر و بهتر بود، به همین دلیل شهر مرکزی و به اصطلاح مرکز استان خراسان شمالی، بجنورد شناخته شد. به علت در بر گرفتن مساحت بسیار بالایی به اندازه ۲۸۴۳۴کیلومتر مربع این استان یکی از بزرگ ترین استان های کشور شناخته می شود.
سوغات خراسان شمالی
تمامی ساکنان این بیست و دو شهرستان همگی خراسانی به حساب می آیند، اما با توجه به هر منطقه و تفاوت های جزئی در وضعیت آب و هوایی و اقلیمی شان دارای سوغاتی ها و محصولات متفاوتی هستند که در اینجا به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم.
شکر پنیر یا نقل بجنوردی
حتما همگی شما تا به حال برای یک بار هم که شده طعم فوق العاده این نقل را امتحان کرده اید، این نقل با طعم های وانیلی، لیمویی، هلی، گردویی، کنجدی و...به بازار عرضه می شود و به علت کیفیت بالایی که دارد، طرفداران بسیاری را نیز در تمام ایران پیدا کرده است. ماده و پایه اصلی این نقل از خمیر شکر است که طی فرایندهای مختلفی که روی آن انجام می شود، حاصل می آید.
قره قوروت
قره قوروت یا سیاه کشک یکی از محصولات لبنی کاملا طبیعی و مقوی به حساب می آید. وجود مراتع بسیار در استان خراسان شمالی و رونق بسیار زیاد دامداری باعث شده تا دامداری در این استاق بسیار پر رونق باشد و محصولات لبنی خراسان جنوبی نیز شهرت بسیاری پیدا کند. بانوان عشایر و روستایی پس از ساخت پنیر و ماست چکیده، آب آن را جدا می کنند و با استفاده از جوشاندن تدریجی آب پنیر به قره قروت یا سیاه کشک دست پیدا می کنند.
انگور
یکی از محبوب ترین میوه های میان مردم ایران و حتی جهان انگور است که انواع و اقسام مختلفی دارد و برای هر سلیقه ای نوعی انگور متفاوت دارد. انگورهای بی دانه، ریش بابا، انگور سیاه، دانه یاقوتی و چندین نوع دیگر انگور انواعی از انگورها هستند که در خراسان شمالی تولید و عرضه می شوند.
تاکستانهای انگور از جاهای دیدنی خراسان شمالی
در حدود نیمی از باغ های این استان مربوط به درختان مو می باشند که همین موضوع هم باعث شده این استان تبدیل به پنجمین صادر کننده انگور کشور شود.
فرش دو طرفه
ترکمن ها یکی از بزرگ ترین اقوام ساکن در خراسان شمالی هستند و یکی از معروف ترین صنایع دستی آن ها بافتن فرش دو رو است. این فرش دقت، زمان و کار بسیاری می طلبد، بنابراین غالبا آن را در ابعاد کوچکی همچون قالیچه می بافند که به عنوان تابلو فرش نیز به کار می رود. برای بافتن این فرشینه، بافندگی همرمان دو بافنده لازم است. البته متفاوت بودن طرح های این فرش و همچنین رنگرزی نخ های این فرشینه از جمله ویژگی های دیگر این اثر هنری و شاهکار بانوان ترکمن است.
سفره کردی
از دیگر اقوام ساکن در خراسان شمالی کردها هستند که غالبا به صورت عشایری زندگی می کنند. زنان عشایر از سال ها و گذشته های دور بر روی دار زمینی سفره کردی را می بافتند؛ نام سفره به دلیل بسیاری بر این زیر انداز گذاشته شده است که از جمله این دلایل می توان به ضد نم و رطوبت بودن آن، نرمی نسبی و همچنین نقش و نگارهای مختلف که بیشتر شامل محصولات خوراکی همچون غلات، حیوانات و دام ها، میوه ها و... می شوند، نام برد.
کشک ساده
همان طور که پیش از این بیان شد، به دلیل وسعت و رونق دامداری در این استان محصولات مشتق شده از شیر دام ها طرفداران بسیاری دارند. کشک نیز یکی از این موارد است که به دلیل خاصیت های غذایی همچون داشتن مقدار کلسیم بالا برای بدن بسیار مفید می باشد.
نان قتلمه
از ترکیب آرد سفید، مقداری کره به همراه زردچوبه خمیری به دست می آید که با پخت صحیح آن نان قتلمه درست می شود، در پایانی ترین مراحل پخت افزودن اندکی شکر، پودر پسته یا هل و همچنین دارچین به زیبایی ظاهری و خوش طعمی آن اضافه می کند. این نان محلی مخصوص شهر های قوچان، بجنورد و شیروان است که به دلیل طعم و عطر بی نظیرش باعث شده تا یکی از سوغاتی های معروف این استان به حساب بیاید.
خشکبار خراسان شمالی
به علت گستردگی وسعت باغ ها و مزارع میزان میوه ها نیز بسیار است و طبیعتا بیش از مصرف مردم استان خراسان شمالی است. بخش عمده ای از این میوه ها در همان فصل بهار یا تابستان به دیگر شهرها و مناطق کشور فرستاده می شود و بخشی از آن نیز به صورت طبیعی و یا با کمک دستگاه خشک شده و میوه های خشک را می سازد که طرفداران بسیاری نیز دارد.
تخمه فاروج
فاروج یکی از شهرهای نسبتا متوسط استان خراسان شمالی است. این شهر به شهر تخمه ها معروف است و اگر به این استان سفر کردید حتما یادتان باشد که از فاروج نیز دیدن کنید. در خیابان های اصلی فاروج عمده مغازه ها تخمه و خشکبار فروشی هستند و کنار خیابان یا درون مغازه های خود انواع و اقسام تخمه ها را برای فروش گذاشته اند.
صنایع دستی استان خراسان شمالی
هر شهری و هر منطقه ای به خصوص در کشورهای آسیایی دارای صنایع دستی مخصوص به خود است، که هر کدام از این تولیدات نشانگر اقلیم آب و هوایی، آداب و رسوم و همچنین خلق و خوی مردم سازنده آن است. به طور مثال از صنایع دستی خراسان شمالی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
فرش دو رو: این فرش که در بالا نیز درباره آن توضیح داده شد، تنها در میان اقوام ترکمن ساکن خراسان شمالی بافته می شود و شما در هیچ جای دیگر دنیا شاهد تولید این نوع قالیچه با چنین مشخصاتی نخواهید بود. طرز رنگ آمیزی، نوع طرح های انتخابی برای روی قالیچه و هزاران مورد دیگر از نشانه های بارز قوم ترکمن می باشند.
تزئینات اسب ها
یکی دیگر از صنایع دستی این مردم نازنین زیورآلاتی است که برای تزئین اسب ها می سازند. این تزئینات به قدری زیبا، شکیل و جذاب هستند که بسیاری از افرادی که حتی اسب نیز ندارند و به این مناطق سفر می کنند، حتما تکه کوچکی از آن ها را خریداری خواهند کرد.
به طور کلی می توان گفت عمده صنایع دستی استان خراسان را چیزهایی تشکیل داده اند که غالبا در دسته فرش و زیر انداز قرار می گیرند؛ در این استان دامداری پر رونق است پس فراوان بودن پشم، رونق نخ ریسی و استفاده از نخ ها برای بافت فرش و قالی تعجبی ندارد. مواردی همچون جاجیم، قالی، قالیچه های نمدی و معمولی، فرش های پر نقش و نگار، نمد، چاروق و همچنین پشتی تشکیل دهنده عمده قسمت صنایع دستی استان هستند. اما بد نیست بدانید که دوخت انواع لباس های محلی ترکمن، کوردی و خراسانی نیز بخش بزرگی از صنایع دستی را شامل می شود.
غذاهای لذیذ و محلی خراسان شمالی
خراسان شمالی دارای انواع و اقسام غذاهای محلی است. عمده این غذاها را آش تشکیل می دهد که در انواع و اقسام مختلف پخته می شود و هر کدام به دلیل مواد غذایی متفاوتی که در هر یک به کار می رود دارای خاصیت جداگانه و خاص خود است که در ادامه به تک تک آن ها اشاره خواهیم کرد و هر یک را توضیح خواهیم داد:
آش شله ماش مخصوص بجنورد
آش شله ماش جز محبوب ترین آش ها و غذاهای محلی بجنوردی است و غالبا در میان مردم بجنورد طرفداران بسیاری دارد. این آش به دلیل وجود موادی همچون پیاز داغ، برنج، ماش، گوشت ریز شده و همچنین نمک و فلفل به مقدار دلخواه بسیار مقوی است و سریع نیز آماده می شود. شاید بخواهید برای یکبار هم که شده این آش را امتحان کنید.
غذای قابلی
قابلی نوعی پلو است که شکل و ظاهر اصلی آن همچون شیرین پلو می باشد اما مواد موجود در این غذا تفاوت های آشکار و بنیادینی با شیرین پلو دارد. زیرا مواد اولیه ای که شما نیاز دارید شامل رشته پلویی، برنج، خرما، کشمش، لوبیا چیتی، رب، پیازداغ و گوشت چرخ کرده هایی است که به صورت گلوله های کوچک در آورده شده باشد.
آش جوشواره
در نگاه اول به عنوان این غذا اولین چیزی که به ذهنمان خطور می کند آن است که یک غذای آبکی است اما اشتباه ما همین جاست؛ آش جوشواره اصلا آش نیست و غذایی شبیه به پیراشکی با طرز پخت کمی متفاوت و صد البته مواد اولیه کاملا متفاوت می باشد.
عمده مواد غذایی این غذا را گوشت قیمه یا چرخ کرده، عدس و اسفناج تشکیل می دهد که به همراه ادویه جات کمی تفت داده می شوند. مواد تفت داده شده را لای خمیر مخصوص این غذا همچون پیراشکی می پیچند و ناگهان در آب در حال جوشیدن می اندازند. دمای بالای آب باعث می شود تا خمیر از هم باز نشود و این غذا کاملا بپزد. پس از پخته شدن این تکه های پیراشکی مانند، نیاز به سس مخصوص به خودشان نیز دارند که شامل پیاز داغ و اسفناج می شود.
جهت مشاهده کامل هر مطلب در همین صفحه روی آن کلیک کنید
روشها و مسیرهای مسافرت به استان خراسان شمالی
از جمله عمومی ترین راه های ماشین رو برای رسیدن به خراسان شمالی از طریق استان گلستان است. بسیاری از افراد که از تهران شروع به حرکت کرده و به قصد زیارت حرم مطهر رضوی به مشهد می روند، در مسیر خود پس از استان گلستان به خراسان شمالی می رسند. البته مسیر دیگری که به خراسان نیز منتهی می شود از طریق سمنان می باشد.
روش‌های مسافرت :
مسافرت با هواپیما به خراسان شمالی
فرودگاه بجنورد در شهر بجنورد، مرکز استان، قرار دارد. شرکت هواپیمایی ماهان و آسمان و ایران ایر به مقصد تهران و بالعکس حداقل یک روز درهفته، به این فرودگاه پرواز دارند. مدت زمان پرواز از تهران به بجنورد ۴۰ دقیقه است.
مسافرت با قطار به خراسان شمالی
خراسان ریلی از شبکه ریلی محروم است و خطوط راه آهن اسفراین- جوین در حال احداث است.
مسافرت با ماشین به خراسان شمالی
- مسیر استان‌های شمالی از طریق استان گلستان به شهر بجنورد می‌رسیم
- مسیر تهران به سمنان و پس از شهرهای شاهرود و دامغان وارد خراسان شمالی می‌شویم.
مسافرت با اتوبوس به خراسان شمالی
پایانه مسافربری بجنورد در کمربندی ۴۲ متری ، نرسیده به میدان دفاع مقدس قرار دارد و با تاکسی‌های ویژه می‌توان به مرکز شهر رفت.
