جاهای دیدنی اردبیل

شهرستان خلخال

 موزه خلخال – آبگرم و آب معدنی –روستای گرمخانه - حمام نصر – آبشار کلور – غار کلور – امامزاده کلور – آبگرم خوشنامه – غار هفت خانه – غار یخگان و رودخانه قزل اوزن

موزه خلخال

موزه باستانشناسی خلخال در حال حاضر در محل بنای حمام تاریخی نصر خلخال قرار گرفته است. این حمام که قدمت آن مربوط به دوره قاجار است، در ابتدا به عنوان بنائی عام المنفعه برای تامین نیازهای اهالی محل بنا شده بود.

حمام نصر خلخال پس از پایان عملیات مرمت در سال ۱۳۸۶ به عنوان موزه خلخال مورد بهره برداری قرار گرفت و اشیاء موزه، بخشی از تاریخ و فرهنگ منطقه را در معرض نمایش قرار می دهد.هم اکنون در موزه باستان شناسی خلخال، بیش از ۱۵۰ شیء باستانی به نمایش گذاشته شده که قدیمی ترین شی ء موجود در آن مربوط به شش هزار سال پیش از میلاد است.

در این موزه گوشواره های طلایی از دوره ساسانی، گردنبند طلایی از دوره هخامنشی، اشیاء سفالی نقش دار متعلق به سه هزار سال پیش، مجسمه گاو کوهان دار با بیش از چهار هزار سال قدمت و مجسمه حیوان دو سر سه هزار ساله به معرض تماشا گذاشته شده است.

آبشار نره گر یا کلور

ای آبشار در فاصله ۳۷ کیلومتری جنوب شرق خلخال و در نزدیکی روستای اسبو واقع شده است که در نهایت زیبایی، از یک چشمه پرآب سرازیر شده پس از سیراب کردن باغات روستای اسبو، به رودخانه شاهرود می ریزد. 

آبشار کلور

این آبشار با حدود نیم ساعت پیاده روی از روستای اسبو قابل دسترسی است. دره زیبای اسبو با تنوع گیاهی بالا دارای آبی خنک و گوارا می باشد.

روستای گرمخانه 

روستایی است در ۱۹ کیلومتری شهر خلخال که در مسیر جاده هشجین و گیوی قرار گرفته‌است. جمعیت این روستا در حدود ۲۵۰ نفر است و با روستاهای گزاز ترک، شیخ جانلو، ارسون و ترزنق همسایه‌ می باشد و چشمه معروف آبگرم (ایستی بلاغ) در آن واقع می‌باشد. از آثار باستانی این روستا می‌توان به غار سنگی یدی دام (هفت خانه)اشاره کرد.

غار یخگان

این غار در فاصله ۷۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر خلخال و در دامنه غربی «یخگان داغی» (بوزخانا داغی) واقع گردیده است. قطر دهانه ورودی اصلی این غار، در حدود نیم متر است که به وسیله راهرویی تنگ و باریک، به طول ۱۰ متر، به تالار وسیعی منتهی می‌شود.

ابعاد این تالار ۱۵×۳۷ مترمربع و ارتفاع سقف آن تا کف غار در حدود ۱۴ متر است. در ضلع غربی این تالار، تالارهای کوچکتری وجود دارد که به وسیله راهروهای پیچ در پیچی به یکدیگر مرتبط می‌شوند. در سقف غار استالاکتیت‌های جالب توجهی پدید آمده و هوای آن بسیار سرد و مرطوب است. در انتهای تالار بزرگ، تراس فوق‌العاده زیبایی وجود دارد که در ارتفاع ۸ متری از کف غار واقع شده است. 

شهرستان بیله‌سوار

 جاذبه های طبیعی دشت مغان – عشایر ایل سون با آداب و رسوم و فرهنگ خاص منطقه مغان 

شهر بیله سوار دارای بازارچه مرزی می‌باشد که اجناس خارجی به قیمت مناسب در آن بفروش می‌رسد. 

یکی از عمده اجناسی که بازار بیله سوار به آن شهرت یافته‌ است، کت و شلوار مردانه و لباس زنانه‌ است.

جاهای دیدنی اردبیل

شهر بیله سوار در جلگه حاصلخیز مغان قرار گرفته است. ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۱۲۰ متر و دارای آب و هوای  گرم و معتدل در فصول غیر از تابستان می باشد. وسعت شهر ۱٫۹۴۵ کیلومتر مربع و جمعیت آن طبق برآورد سال ۱۳۹۵، هجده هزار و صد و هشتاد و سه نفر بوده‌است. به سبب ارتفاع کم از سطح دریا و مقدار بارندگی نسبتاً خوب و خاک حاصلخیز از عمده ترین مناطق کشاورزی کشور و نیز جزئ جاهای دیدنی اردبیل محسوب می گردد.

دشت مغان از جاهای دیدنی استان اردبیل

این شهرستان به دلیل مرز مشترک زمینی با جمهوری آذربایجان و گمرک و پایانه مرزی کریدور ، مرز اصلی ورود اتباع کشور جمهوری آذربایجان به خاک ایران بوده و نقش مهمی در توسعه گردشگری خارجی استان ایفا میکند. گمرک و کشاورزی شغل اصلی مردمان این شهرستان می‌باشد و مکان‌های گردشگری بسیاری را در خود جای داده است. این شهرستان دارای مرغوب ترین نوع مرتع برای اتراق قسمتی از طوایف ایل شاهسون در فصلهای پاییز و زمستان می باشد.

عشایر ایل شاهسون

این شهر حدود ۶۰۰۰ سال قدمت دارد و آثار تاریخی بسیار زیادی را در خود جای داده است. ارزش‌های طبیعی بالای آن ، باعث شده که جزو شهرهای توریستی ایران قرار بگیرد ، بطوری که سالانه ۵/۰۰۰/۰۰۰نفر از گمرک این شهر عبور می‌کنند. 

شهرستان بیله‌سوار

 جاذبه های طبیعی دشت مغان – عشایر ایل سون با آداب و رسوم و فرهنگ خاص منطقه مغان 

شهر بیله سوار دارای بازارچه مرزی می‌باشد که اجناس خارجی به قیمت مناسب در آن بفروش می‌رسد. 

یکی از عمده اجناسی که بازار بیله سوار به آن شهرت یافته‌ است، کت و شلوار مردانه و لباس زنانه‌ است.

جاهای دیدنی اردبیل

شهر بیله سوار در جلگه حاصلخیز مغان قرار گرفته است. ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۱۲۰ متر و دارای آب و هوای  گرم و معتدل در فصول غیر از تابستان می باشد. وسعت شهر ۱٫۹۴۵ کیلومتر مربع و جمعیت آن طبق برآورد سال ۱۳۹۵، هجده هزار و صد و هشتاد و سه نفر بوده‌است. به سبب ارتفاع کم از سطح دریا و مقدار بارندگی نسبتاً خوب و خاک حاصلخیز از عمده ترین مناطق کشاورزی کشور و نیز جزئ جاهای دیدنی اردبیل محسوب می گردد.

دشت مغان از جاهای دیدنی استان اردبیل

این شهرستان به دلیل مرز مشترک زمینی با جمهوری آذربایجان و گمرک و پایانه مرزی کریدور ، مرز اصلی ورود اتباع کشور جمهوری آذربایجان به خاک ایران بوده و نقش مهمی در توسعه گردشگری خارجی استان ایفا میکند. گمرک و کشاورزی شغل اصلی مردمان این شهرستان می‌باشد و مکان‌های گردشگری بسیاری را در خود جای داده است. این شهرستان دارای مرغوب ترین نوع مرتع برای اتراق قسمتی از طوایف ایل شاهسون در فصلهای پاییز و زمستان می باشد.

عشایر ایل شاهسون

این شهر حدود ۶۰۰۰ سال قدمت دارد و آثار تاریخی بسیار زیادی را در خود جای داده است. ارزش‌های طبیعی بالای آن ، باعث شده که جزو شهرهای توریستی ایران قرار بگیرد ، بطوری که سالانه ۵/۰۰۰/۰۰۰نفر از گمرک این شهر عبور می‌کنند. 

شهرستان پارس آباد

 قلعه اولتان – پل تاریخی خداآفرین – برج تاریخی قارلوجا 

شهرستان پارس آباد مغان دومین شهر بزرگ استان اردبیل در شمال غربی ایران است که سال ۱۳۳۰ تاسیس گردید. شهر پارس‌آباد منطقه‌ای است که در جلگه‌ای هموار با آب و هوایی معتدل تا گرم قرار دارد. فاصله آن تا اردبیل ۲۲۰ کیلومتر می‌باشد. وجود زمین‌های مناسب، شرایط کشاورزی خوبی را در این منطقه پدید آورده است.  محصولات گیاهی همچون انواع میوه‌ها پنبه، گندم، چغندر قند، ذرت، برنج، حبوبات، دانه‌های روغنی، کنجد از فراورده های گیاهی آنجا می باشد.

پارس آباد از دیدنیهای استان اردبیل

همچنین وجود کارخانه قند، کمپوت سازی، مربا سازی، پنبه پاک کنی و کارگاه تولید لبنیات رونق خاصی به این شهرستان داده‌است.

طبق آمار رسمی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر حدود ۹۳٬۳۸۷ نفر بوده‌ است.

قلعه اولتان

یک قلعه نظامی قدیمی که در کنار رود ارس و فاصله ۳ کیلومتری شهر واقع شده است بسیار بزرگ و باشکوه بوده به طوری که چیزی در حدود ۳۲۰ هزار متر مربع مساحت دارد اما متأسفانه امروز بخش بسیار ناچیزی از آن باقی مانده است. این دژ اولین بار توسط اشکانیان ساخته شد و تا سال ۱۲ هجری مورد استفاده قرار گرفته‌ است. ظاهرا قسمت اعظم ساختمان‌ قلعه در زیر خاک مدفون است.

این قلعه تاریخی در حاشیه جنوبی رودخانه ارس و فاصله ۱۵ کیلومتری مرکز شهر یک روستا گردشگری به نام اولتان قرار دارد که دارای محوطه‌های باستانی و ساحل زیبای رودخانه ارس است. در گذشته ، دورتا دور قلعه خندقی ۱۵ متری ساخته شده بود تا ساکنین آن از حملات دشمنان محفوظ بمانند. این خندق توسط کانال آبی از رود ارس همیشه پر نگه داشته میشد.

پل خداآفرین

یکی از آثار تاریخی استان آذربایجان شرقی که در شهرستان خداآفرین واقع شده‌ است. این پل از دو پل مستقل تشکیل شده‌ است که قسمت‌هایی از یکی از این پل‌ها شکسته و نیمی از آن باقی‌ مانده‌ است؛ ولی پل دیگر کاملاً سالم می‌باشد. پل خداآفرین در نزدیکی سد خداآفرین و در چند کیلومتری روستای ساری‌جالو از توابع بخش منجوان قرار گرفته‌ است.

جنس پل از سنگ های سفید و ماسه سنگ های خوش تراش با ترکیبی از ملات است و از لاشه سنگ های رودخانه نیز در ساخت آن استفاده شده است. این پل دارای مسیرهای توخالی است که سبب استحکام و سبک تر شدن پل می شده است که حاکی از بنای ویژه پل است. 

‌

برج تاریخی قارلوجا 

این برج در روستای قشلاق قارلوجا در کنار رود ارس واقع در مسیر راه خمارلو-اصلان دوز قرار گرفته و از یک بنای کوتاه هشت ضلعی تشکیل شده است.

این بنا منسوب به قرن هفتم و هشتم هجری قمری است که در دوره صفویه تعمیراتی در آن به عمل آمده است. دیوار ها و گنبد های بنا تماما از سنگ های تراش معمولی ساخته شده و زیر آن نیز سردابه ای وجود دارد که احتمالا مدفن یکی از بزرگان ایلخانان مغول است.اضلاع برج ۱/۷۵ متر و از بلندی آن حدود ۵ متر باقی مانده است.

همچنین طبق شواهد این برج در سال ۱۹۶۲ توسط یکى از باستان‌ شناسان خارجى به نام «ویلی» مورد مطالعه قرار گرفته است. در این بررسى، کتیبه‌اى به خط کوفیِ زئینى در قسمت زیر سقف آن مشاهده شده که فقط دو کلمهٔ آن باقى مانده و بقیهٔ آن فرو ریخته است. خط کوفى این کتیبه، از نظر زیبایى و ارزش‌هاى هنرى، ‌ از زیباترین نمونه‌هاى خط کوفى تزئینى به شمار مى‌رود.

شهرستان گرمی

این شهرستان در شمال غربی کشور و شمال استان اردبیل بین ۳۸ درجه و ۵۰ دقیقه تا ۳۹ درجه و ۱۰ دقیقه عرض شمالی از خط استوا و ۴۷ درجه و ۲۵ دقیقه تا ۴۸ درجه و ۱۲ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع شده‌ است. گرمی از سال ۱۳۵۵ با جدایی شهرستان مغان از شهرستان مشگین‌ شهر به مرکز شهرستان تبدیل شد. سپس در سال ۱۳۷۰ دو شهرستان بیله سوار و پارس‌آباد از آن جدا شده و تبدیل به شهرستان شدند.

مساحت شهرستان گرمی ۱۷۲۵٫۲ کیلومتر مربع می‌باشد که معادل بیست درصد مساحت کل مغان و ۶/۹ درصد مساحت استان اردبیل می‌باشد.

نقاط دیدنی : بابا قلعه سی و تپه متلب 

تپه بابا قلعه سی مربوط به سدهٔ ۶ و ۷ ه.ق است و در شهرستان خدابنده، روستای چقلوی سفلی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ مهر ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۴۴۸ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

شهرستان گیوی

 آب گرم و آب معدنی گیوی 

آبگرم گیوی (ایستی سو، خلخال سوئی)

در فاصله ۵ کیلومتری شهر گیوی کنار جاده گیوی – خلخال در بالای کوه واقع شده‌ است. آبگرم گیوی برای معالجه امراض پوستی و مفصلی مثل رماتیسم و درد مفاصل مفید خوانده می‌شود. این آبگرم از برخورد با رشته‌های آهکی و توده‌ آذرین آتشفشانی به‌ وجود آمده است و به علت دارا بودن گوگرد ، در بهبود بیماری‌های اعصاب، متابولیکی، پوستی و گوارشی نیز مؤثر است.

از سایر مزایای این آبگرم که باعث شناخته شدن آن در اقصی نقاط کشور شده‌ است جنبه درمانی آن در موارد درد مفاصل و گرفتگی اعضای بدن و درد کمر و سایر موارد می‌باشد که همه روزه شاهد حضور مسافران و گردشگران از این منطقه می‌باشد. در حال حاضر امکاناتی چون استخر بهداشتی و مکان‌های مناسب کمپ و اتاق‌های اقامتی و فروشگاه‌های مواد غذایی در محل مستقر بوده و وظیفه استقبال از میهمانان را بر عهده دارند. مدیریت چشمه معدنی آبگرم گیوی با امور آب شهرستان کوثر بوده و چشمه معدنی آبگرم دارای دو استخر زنانه و مردانه با تعدادی دوش می‌باشد.

شهرستان مشگین شهر

مِشگین‌ شهر سومین شهر بزرگ استان اردبیل در ایران است. این شهر در بخش مرکزی شهرستان مشگین‌ شهر قراردارد.

دیدنیهای مشکین شهر

 مقبره سلطانی در سنگ نوشته شاهپور دوم ساسانی – موزه مشکین شهر – جاذبه های طبیعی و دریاچه قله سبلان – قلعه ارشق یا قهقهه – گورستان عجیب و تاریخی و پل معلق مشگین شهر

جاذبه های طبیعی و دریاچه قله سبلان

قله سبلان، سومین قله مرتفع در ایران می باشد که از نظر تقسیم بندی جزئ آتشفشان های خاموش به محسوب میگردد. هر چند مرتفع ترین دریاچه های دنیا در کشورهای شیلی، آرژانتین و تبت قرار گرفته اند اما دریاچه سبلان را هم به نوعی می توان جزئ مرتفع ترین دریاچه های جهان بشمار آورد.

دریاچه های منطقه سبلان در قسمت های مختلف کوهستانی سبلان قرار گرفته اند که هر کدام ظاهری مخصوص به خود را دارند. دریاچه سبلان نیز بر بالای بلندترین قله سبلان را می توان یک یاز مرتفع ترین دریاچه های ایران دانست.

قلعه ارشق یا قهقهه

دژ قهقهه (قاه‌قاه قالاسی) در ۸۵ کیلومتری شمال شرقی شهرستان مشکین شهر در استان اردبیل قرار دارد. این دژ به دلیل اینکه محل زندانی شدن افراد سیاسی مهمی - مانند شاهزادگان صفوی - در زمان گذشته بوده‌ است در تاریخ شهرت بسیاری دارد. قهقهه از لحاظ لغوی به معنای آواز بلند در خنده و همچنین به معنای آواز کبک می‌باشد. دژ قهقهه در بخش مرادلو ارشق، ما بین روستای گنچویه و قره آغاج کلان از توابع مشکین‌شهر واقع شده‌ است.

مهمترین زندانی قلعه فوق اسماعیل میرزا فرزند شاه تهماسب یکم صفوی است یا به عبارت دیگر شاه اسماعیل دوم دومین پسر ارشد شاه تهماسب یکم سلطان قزلباش‌ها است.

گورستان عجیب و تاریخی مشکین شهر

سالم ترین و اولین گورستان خشتی ایران در شهرستان مشکین شهر . این گورستان ربوط به عصر آهن و هزاره اول قبل از میلاد می باشد که دارای معماری خشتی و اتاقک های تدفین خشتی مستطیل شکل است. اطراف این مقبره های خشتی با قلوه سنگ ها پوشش داده شده که روی قبر با استفاده از خشت‌های قالبی و در نهایت با استفاده از یک تخته سنگ بزرگ با ابعاد بیش از ۲ متر پوشانده شده است. 

پل معلق مشگین شهر

این پل به عنوان طویل ترین و مرتفع‌ترین پل معلق کابلی خاورمیانه در ارتفاع ۸۰ متری رودخانه خیاوچایی و بر روی پارک جنگلی مشگین‌ شهر احداث شده است که ۲ متر عرض و ۳۶۵ متر طول دارد. سازه این پل توسط کارشناسان داخلی و مهندسان منطقه اجرا شده و دانش ساخت آن کاملا بومی می باشد.

پل معلق مشگین شهر- جاذبه های توریستی استان اردبیل

این پل بخشی از مجموعه گردشگری خیاو تا گیردولی بوده و در زمینی به مساحت ۱۳۰ هکتار احداث شده‌ است. منطقه نمونه گردشگری خیاو تا گیردولی بزرگ‌ترین پروژه گردشگری استان اردبیل است.

شهرستان نمین 

جاذبه های طبیعی گردنه حیران – آرپاتیه سی 

گردنه حیران

گردنه حیران در مسیر راه ارتباطی آستارا - اردبیل قرار گرفته‌ است. این گردنه که به همراه روستای ونه‌بین، حاجی امیر بالا و حاجی امیر پایین از مناطق حفاظتی سیاسی و جغرافیایی استان گیلان می‌باشد،از یک طرف مشرف به کوه‌هایی است که پوشیده از جنگل‌های انبوه‌ است و از سوی دیگر مشرف به دره‌ای نه چندان عمیق است که از میان آن رودخانه آستاراچای عبور می‌کند این رود تعیین‌کننده مرز استان گیلان ایران و جمهوری آذربایجان است.

گردنه حیران

این گردنه در بیشتر زمانها در زیر پوششی از مه قرار دارد و از نظر طبیعی دره‌ها و کوهپایه‌های آن، پوشیده از گل‌ها و گیاهان جنگلی و مرتعی هستند. با این وجود این گردنه چندان مرتفع نیست و ارتفاع بلندترین نقطهٔ آن از سطح آبهای آزاد تنها حدود ۱۵۰۰ متر می باشد.

روستای کوهستانی آرپاتپه سی

وقعیت روستا روستا آرپاتپه سی واقع در دهستان و یلکیچ شمالی بخش مرکزی شهرستان نمین واقع شده است این روستا از طریق راه ارتباطی آسفالته با سه راه ننه کران واقع در جاده اردبیل آستارا در نزدیکی شهر نمین با شهرهای اردبیل نمین وآستارا ارتباط برقرار می نماید.

آرپاتیه سی