ظرفیتهای دست نخورده کشور
ایران با دارا بودن یک درصد جمعیت جهان دارای ۷ درصد ذخایر معدنی جهان است.
منابع عظیم زیر زمینی , موقعیت استثنایی جغرافیایی میان شرق و غرب و شمال و جنوب, بازار بزرگ ملی ,بازار بزرگ منطقه‌ای با داشتن ۱۵ همسایه با ۶۰۰ میلیون جمعیت ,سواحل دریایی طولانی حاصلخیزی زمین با محصولات متنوع کشاورزی و باغی ,اقتصاد بزرگ و متنوع,, بخش‌هایی از ظرفیتهای کشور است ؛ بسیاری از ظرفیتها دست نخورده مانده است.
گفته شده است که ایران از نظر ظرفیت های استفاده نشده طبیعی و انسانی در رتبه اول جهان است.
بهترین مکان گردشگری ایران را در وبسایت ایرانیان پیدا کنید
زیباترین مکان های گردشگری ایران
*صدها غار در ایران وجود دارد که برخی از آن ها، بیش از ۷۰ میلیون سال قدمت دارند*
غارهای معروف در ایران که جزو دیدنیها و جاذبه های گردشگری در ایران محسوب می شوند:
غار آتشگاه در بیست کیلومتری شمال غربی کاشمر است
غار آفقایا در جاده همدان واقع است
غار اسپهبد خورشید یکی از این ترین طاق های طبیعی دنیا به شمار می‌آید
غار انجدان در پنج فرسخ سنگی شرق اراک در روستای انجدان است
غار آسیلی در ۵ کیلومتری انجدان و در غرب انجدان است
غار بورنیک بزرگ در نزدیکی مهاباد واقع است
غار تادوان در ۱۲۰ کیلومتری شرق شیراز است
غار خنگگاه در ۴۵ کیلومتری شمال غربی نوراباد ممسنی واقع است .
غار دیو سفید در ۱۵ کیلومتری نوشهر واقع است .
غار رود افشان در شرق تهران در سر راه تهران به فیروز کوه واقع شده است .
غار سوله خونزا در اراک است که به صورت های مخوف داستانی است.
غار شاپور در ۳۰ کیلومتری کازرون واقع است.
غار شاکین در صادق آباد در ۷۲ کیلومتری سر راه قزوین به همدان قرار دارد.
غار قهرمان در ۱۲ کیلومتری غرب اصفهان در نزدیکی همایون شهر قرار دارد.
غار قلعه جوق در شمال غربی اراک در روستای قلعه جوق واقع است.
غار کرفتو در سر راه سنندج به تکاب واقع است.
غار کتله خور در استان زنجان واقع است.
غار کیجا کچال در دل جنگل‌های شمال قرار دارد.
غار کان گوهر در ۳۶ کیلومتری شرق بوانات فارس قرار دارد.
غار مزدوران در ۹۵ کیلومتری مشهد سرخس قرار دارد.
غار نیاسر در ۳۰ کیلومتری شمال غربی کاشان قرار دارد.
غار یخ مراد در آبادی شاه در ۱۰۴ کیلومتری تهران کنار جاده چالوس است.
غار علیصدر در شمال همدان در کنار روستای علیصدر واقع است .
غار علیصدر
آبهای معدنی ایران
خواص آبهای معدنی و درمانی انواع چشمه آب
مهمترین آب های معدنی ایران
آبگرم بستان آباد در سهند
آبگرم خلخال در ۲۲ کیلومتری شمال غربی هورآباد و به فاصله ۹۶ کیلو متری میانه از زمین خارج می‌شود.
سرعین اردبیل در ۳۰ کیلومتری غرب اردبیل و در جنوب قلعه سبلان از زمین خارج می‌شود.
سرعین اردبیل
چشمه اعلای دماوند در ۴ کیلومتری شمال شهر دماوند واقع شده است.
آبعلی هراز در شمال دهکده آبی و در ۶۰ کیلومتری شمال شرق تهران در کنار رودخانه مبارک آباد از زمین خارج می‌شود.
چشمه زندان سلیمان تکاب بین احمدآباد علیا و کوه زندان واقع شده است آب گرم سمنان به فاصله ۱۵ کیلومتری شمال غرب سمنان واقع است.
چشمه لات استان مرکزی در جنوب غربی تهران به فاصله ۳۰ کیلومتری قلب غرب کیلومتری شمال غرب سمنان واقع است.
چشمه محلات استان مرکزی در جنوب غربی تهران به فاصله ۳۰ کیلومتری غرب دلیجان است چشمه آب معدنی ارومیه در ۲۹ کیلومتری ارومیه قرار دارد.
در آب برخی چشمه‌ها مواد شیمیایی به مقادیر زیاد یافت می‌شود و به آنها خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه می دهد. برخی از این آب‌ها را آب های معدنی می نامند ولی وجود ترکیبات شیمیایی به مقادیر زیاد به تنهایی مشخصه آب های معدنی نیست ،زیرا چشمه هایی وجود دارد که ترکیبات شیمیایی آنها را از آب آشامیدنی کمتر است و خواص فیزیکی مثلاً گرمای آن ها به نوعی است که جزئ آبهای معدنی قرار می گیرند.
وجود آب های معدنی متعدد در نقاط مختلف ایران ، به نوبه خود بسیار دیدنی و جذاب می باشد
زیباترین جاهای دیدنی ایران
کوههای ایران:
مرتفع ترین نقطه ایران قله دماوند است با ارتفاع ۵۶۷۱ متر و پست ترین نقطه ایران در چاله لوت است.
ارتفاعات ایران شامل چهار بخش می باشد:
۱- کوههای شمالی
از ارتفاعات کوه های آرارات در ترکیه شروع شده و از کوه های سهند و سبلان گذشته و به رشته کوههای البرز رسیده و در نهایت بعد از عبور از کوههای آلاداغ ،قره داغ،بینالود و هزار مسجد به کوه های هندوکش در افغانستان منتهی می‌شود.
۲- کوههای غربی
این کوه ها نیز از آرارات شروع شده با روند شمال غربی- جنوب شرقی به کوه های الوند و دنا، زرد کو و پیشکوه می‌رسند که به این مجموعه، رشته کوههای زاگرس می‌گویند در بین این کوه‌ها دنا از همه مرتفع‌تر است.
۳- کوههای جنوبی
از خوزستان تا سیستان و بلوچستان ادامه دارد . مهمترین آنها شامل کوه های بشاگرد سپیدار است.
۴- کوههای شرقی و مرکزی
مهمترین آنها شامل کوه های کرکس شیر کوه تفتان بزمان و هزار می‌شود که در بین این گروه ها هزار بلندترین است.
جاهای دیدنی ایران
جزیره های ایران
جزیره هرمز
زرون نام باستانی هرمزگان است که عربها جرون نوشته‌اند. جزیره که در باریکه ای از دریا میان خلیج فارس و دریای عمان واقع است تاریخی آمیخته به فراز و نشیب ها دارد زمانی بس آباد و پر نعمت و زمان دیگر ویران و خاموش بوده است.
از جزیره های آتشفشانی خلیج فارس و بیضی شکل است ،تنها یک کوه سنگی در میان جزیره وجود دارد که قله آن حدود ۲۱۰ متر بلندی دارد آب و هوای جزیره نسبت به بندرعباس ملایم تر و دارای باران های زمستانی می باشد و در گل سرخ ،در شمار قدیمی‌ترین و خالص ترین معادن گل سرخ جهان می باشد و آسان استخراج می‌شود
لارک
جزیره لارک در جنوب و اندکی مایل به مغرب جزیره هرمز است. از قشم۱۲ و تا بنرعباس۴۰ کیلومتر میباشد. این جزیره برای کشاورزی مساعد است اما مردم بیشتر به ماهیگیری می پردازند. ماهیگیری از زمانهای بسیار قدیم در این جزیره رایج بوده است.و دو ماهی کول و سنگسر در آبهای آن فراوان است.
سه ماه بهار مهمترین فصل ماهیگیری در آبهای این جزیره است. در لارک دو معدن نمک و یک معدن گل سرخ وجود دارد. جزیره قشم که از بزرگ ترین جزیره های ایران است تا جزیره هرمز ۱۹ کیلومتر و تا لار ۱۲ کیلومتر فاصله دارد. هوای جزیره قشم نسبت به دیگر جزایر خلیج فارس بهتر و ملایم تر و آبش نیز شیرین تر از جزایر مجاور می باشد ،از این رو به جهانی دیگر از قدیمی ترین زمان مسکون و آباد بود. درختان قشم بیشتر نخل و لور و گز است.
در سال ۱۳۰۱ در این جزیره زلزله ای اتفاق افتاد که در اثر آن ۱۲۴ نفر جان سپردند. خرابه های قلعه قشم که پرتغالی ها ساخته اند ، ویرانه‌ای سدهای آبرسانی، آب انبارهای بزرگ قبرستان رمگان و خرابه های توران شاه و مسجد برخ از آثار قدیمی جزیره قشم است .
جزیره هنگام
این جزیره به کرانه های جنوبی جزیره قشم بسیار نزدیک است و در ادوار مختلف مانند سایر جزایر آن تحت نفوذ مختلف قرار گرفته و جزیره هنگام در جنوب جزیره قشم واقع شده و شکل جزیره مانند مخروطی ناقص است که در امتداد شمال خاوری جنوب باختری قرار دارد .
جزیره تنب بزرگ
این جزیره در ۲۷ کیلومتری جنوب باختری جزیره قشم واقع است . زندگی مردمان آن از صید ماهی و مروارید و غیره تامین می‌شود . زراعت بسیار کمی دارند و آب چاههای این جزیره قدری تلخ است.
یک چراغ دریایی در داخل جزیره برای راهنمایی ساخته شده است .
جزیره تنب کوچک
در ۱۲ کیلومتری باختر جزیره واقع است که قبلا نداشت و مرتفع ترین نقطه آن از سطح دریا ۳۵ متر ارتفاع دارد جزیره ابوموسی بین بندرلنگه و دبی قرار دارد. در داخل جزیره یک رشته کوههای سنگی وجود دارد که مرتفع ترین قله آن، به نام کوه حلوا دارای ۱۱۰ متر ارتفاع است. زندگانی سکنه از صید مروارید، ماهی و کشاورزی مختصری می گذرد. دارای خاک سرخ نیز هست در این جزیره برای چهارپایان مراتع خوبی یافت می‌شود .
جزیره کیش
نام قدیم کیش بوده و دارای سوابق تاریخی مفصلی است .این جزیره مرکز ارتباطات بازرگانی بین هندوستان ،ایران بین النهرین و بزرگترین مرکز بازرگانی خلیج فارس بوده است .آثار خرابه‌های شهر کیش در شمال جزیره به چشم می‌خورد که موقع اردوکشی اسکندر اهمیت زیادی داشت.
آب و هوا در تابستان تا ۴۵ درجه سانتی‌گراد می‌رسد و در قسمت شمالی به علت وجود درختان زیاد هوا نسبتا بهتر و قابل تحمل است.
در این مقاله 
با جاذبه ها و دیدنیهای کیش، جهت مسافرت و اقامت آشنا شوید…
جزیره خارک
به مناسبت نزدیکی خارک و خارگو به کرانه‌های جنوب جنوبی کشور و به بنادر و بوشهر از لحاظ سوق الجیشی و بازرگانی این جزایر از قدیم دارای اهمیت بوده است.
جاهای دیدنی ایران
مناطق حفاظت شده در ایران
اشترانکوه در استان لرستان
پارک ملی ارومیه در شمال غربی ایران
پناهگاه حیات وحش بختگان در نزدیکی و غرب شهرستان نی‌ریز استان فارس
پارک ملی بمو در شمال شهر شیراز
پارک ملی تند دره در شمال خراسان
مجموع مناطق جاجرود( پارک ملی سرخه‌حصار پارک ملی خجیر منطقه حفاظت شده جاجرود) در شمال و شمال شرقی ایران
پناهگاه حیات وحش کلاه قاضی :در جنوب اصفهان و در ۳۶ کیلومتری این شهر
پارک ملی کویر: نمونه‌ای از اکوسیستم‌های خشک و بیابانی با باران اندک است
پناهگاه حیات وحش موته: در روستای موته از توابع شهرستان میمه- اصفهان و در شمال استان اصفهان.
پارک ملی گلستان :بین گنبد کاووس و بجنورد.
جاهای دیدنی ایران
تاریخ ایران
ایران یکی از کهن‌ترین سرزمین‌های جهان است. تحقیقات علمی و آثار باستانی به جا مانده, سابقه حضور بشر را در ایران به یکصد هزار سال پیش, یعنی به دوران پارینه سنگی می رساند .
آثاری هم که از نقاط مختلف ایران به دست آمده, حکایت از قدمت هفت هزار ساله شهرنشینی در ایران دارد .
از حدود پنج هزار سال پیش از آریایی‌ها یا آرین ها چه اقوامی هند و اروپایی محسوب می‌شوند, به ایران مهاجرت کردند و سوم هم از آنان در نواحی گوناگون ایران مستقر شدند: پارتها در شمال شرقی, مادها در شمال غربی و پارسها در جنوب غربی .
نخستین سلسله پادشاهی آریایی را مادها تشکیل دادند .بنیانگذار این سلسله .
دیاٱکو بود که در حدود سال ۷۰۰ پیش از میلاد
نواحی شمال غربی ایران را تحت سیطره خود در آورد و سپس به بسط و توسعه قلمرو خود پرداخت .این سلسله در سال ۵۵۰ قبل از میلاد از پارسیان شکست خورد .
پارس ها با تشکیل امپراتوری هخامنشی سلطه و نفوذ خود را گسترش دادند .
آنان دین زرتشت را برگزیدند و برای نوشتن متون فارسی باستان ,خط میخی را به تقلید از بابلی‌ها فرا گرفته‌اند. کورش کبیر یکی از معروفترین پادشاهان این سلسله است که نخستین منشور حقوق بشر را به جهانیان عرضه کرد. وی به تهیه قوانین مدون و تشکیلات منظم زندگی جمعی و شهری همت گماشت .
پایان دادن وی به اسارت یهودیان و برخورد انسانی اش با مردم ,او را یکی از چهره‌های ماندگار تاریخ کرده است. این سلسله در زمان داریوش سوم از اسکندر مقدونی شکست خورد .
پس از مرگ اسکندر (۳۲۳ق-م,) .
سلولیت نیکاتور که از سرداران وی بود, اداره ایران را به عهده گرفت سلسله پادشاهان یونانی تبار سلوکی از ۶۵ تا ۳۱۳ ق-م بر ایران حکم راندند .
اما از حدود ۲۵۰ ق-م پارتیان شمال شرقی ایران, به تدریج به گسترش دامنه قدرت و نفوذ خود پرداختند و شاه سلوکی شوریدند و بالاخره در ۱۳۰ ق-م دولت مستقل اشکانی را تأسیس کردند. آنان در طول دوران حکومت شان جنگهای متعددی را با رومیان داشتند که همین امر باعث پریشانی اوضاع داخلی کشور شده بود؛ به همین دلیل اردوان پنجم, آخرین پادشاه اشکانی, در مقابل قیام اردشیر بابکان که از سرزمین پارس برخاسته بود, شکست خورد با این شکست سلسله اشکانیان منقرض شد .
اردشیر در سال ۲۲۶ میلادی تاجگذاری کرد و با و با بر تخت نشستن او ,سلسله ساسانیان پایه‌گذاری شد. ساسانیان بیش از ۴۰۰ سال بر ایران حکومت کردند؛ اما عوامل داخلی و خارجی متعددی از قبیل نفوذ دین زرتشت و سختگیری بر پیروان سایر ادیان قدرت بیش از اندازه موبدان ,جبر نظام طبقاتی و ظلم و ستم طبقات بالاتر نسبت به طبقات فرودست جامعه ,که با وجود اصلاحات انوشیروان همچنان باعث نارضایتی مردم بود و جنگهای متعدد با روم, به تدریج زمینه‌های تضعیف قدرت ایشان را فراهم کرد و همین ضعف, موجب شد تا ایرانیان از اعراب تازه و سلمانی که شعار مهر و عدالت ترمیمی دادند استقبال کنند و با پذیرش اسلام تحت حکومت اسلامی درآیند .(۶۲۵م).
پس از ورود اسلام و تسخیر شهرهای ایران بنی امیه( امویان) به قدرت رسیدند. آنان که در ابتدا دم از آزادی و برابری و برادری می زدند, به تدریج خلاف آن را ثابت کرده‌اند و تحت تاثیر قدرت و ثروت, بنای ظلم و بیدادگری را گذاشتند .
بنابراین ایرانیانی که تا آن زمان به دلیل ندای آسمانی اسلام و شعار آزادی و برابری در مقابل اعراب مقاومت چندانی نمی کردند, تصمیم گرفتند بنی‌امیه را از قدرت ساقط کنند و حکومت را به بنی عباس( عباسیان) از خاندان پیامبر بودند, تصویر کنند از این رو ابومسلم خراسانی با کمک و حمایت ایرانیان, حرکتی را از خراسان آغاز کرد که در نهایت به برکناری امویان انجامید.
پس از آنان عباسیان بر تخت خلافت نشستند (۱۳۲ هجری قمری) و از آنجا که ایرانیان سهمی به سزایی در به قدرت رساندن ایشان داشتند به دستگاه خلافت راه یافتند و مناصب مهم و کلیدی را به دست گرفتند .
در همین دوران ,نخستین جنبش های ایرانیان برای اعلام استقلال از اعراب آغاز شد .
در سال ۲۴۷ هجری قمری نیز یعقوب لیث صفاری در سیستان دولت مستقل صفاریان را بنا نهاد در سال ۲۵۹ هجری قمری صفاریان, طاهریان را کنار زدند و خود قدرت را به دست گرفتند .
دیگر حکومت مقتدر ایرانی دولت سامانیان بود که همزمان با اقتدار صفاریان در حوالی ماورالنهر شکل گرفت. این سلسله را نصر بن احمد سامانی در سال ۲۶۱ هجری قمری پایه‌گذاری کرد آنان که به ظاهر مطیع و منقاد خلفای عباسی بودند, در محدوده مالکیت شان کاملاً مستقل عمل می‌کردند در دوران حاکمیت سامانیان ,شعرا و اندیشمندان از اعتبار خاصی برخوردار بودند و بدین ترتیب ,فرهنگ و ادبیات فارسی نیز در این دوره نشر و گسترش یافت .
حکومت های محلی دیگر در قرن چهارم عبارتند از :
آل زیار:
موسس آن مرداویج بود این خاندان از ۳۱۶ تا ۴۴۱ هجری قمری در بخش‌هایی از مرکز و غرب ایران, به ویژه گرگان و به فرمانروایی داشتند .
آل بویه: دیلمان/ دیالمه, که از نواحی گیلان برخاسته بودند و ۳۲۴ ۱۴۸ هجری قمری در این نواحی حکومت داشتند. موسسان این حکومت, سه برادر به نام‌های :علی( عماد الدوله) دیلمی ,حسن( رکن الدوله) دیلمی و احمد معز الدوله )دیلمی, بودند آنان در این دوران حکومت شان مذهب شیعه را رواج دادند .
غزنویان :
از مهمترین و شکوهمند ترین حکومت های شرق و شمال شرقی ایران بودند .
با افول قدرت سامانیان در خراسان و ماوراءالنهر, غلامان ترک تبار آنان برای به دست گرفتن قدرت با یکدیگر به رقابت برخاستند و از میان آنان, سبکتگین توانست حکومت غزنه را در ۳۶۶ هجری قمری از آن خود کند .وی با پیشروی در سایر مناطق, بر تعداد مالک تحت سلطه خود افزود. پس از او پسرش, محمود غزنوی, مقتدرترین پادشاه این سلسله, ۳۲ سال حکومت کرد .در زمان وی شعر و ادب فارسی بسیار رونق گرفت و استقبال و حمایت همه جانبه او از شاعران و دبیران زبانزد بود مذهب رسمی کشور در زمان غزنویان, مذهب تسنن بود.
پایان کار غزنویان با قتل خسرو ملک غزنوی به سال ۵۹۸ هجری قمری رقم خورد .
از دیگر حکومت های قدرتمند محلی سلجوقیان بودند ترکمانان سلجوقی که
از اواخر دوره سامانیان به ماوراءالنهر آمده و به دین اسلام گرویده بودند, ابتدا تابع غزنویان شدند؛ اما کم کم قدرت گرفتند و در سال ۴۲۹ هجری قمری سپاه طغرل بیگ سلجوقی بر سپاهان سلطان مسعود غزنوی ظفر یافت .
از آن زمان ,آنان شروع به گسترش قلمرو خویش کردند و تا بغداد نیز پیش رفته اند ؛به گونه‌ای که حتی خلفای عباسی به دست ایشان تعیین می شدند ؛در زمان آلب ارسلان و ملکشاه سلجوقی محدوده حکومت این سلسله به محدوده دوره ساسانی رسیده بود و آن توانسته بودند دولت یکپارچه و متحد تشکیل دهند و به نشر دانش و آبادانی مملکت بپردازند .
خواجه نظام الملک, وزیر خردمند آلپ ارسلان و ملکشاه که به مدت ۳۰ سال به وزارت این دو پادشاه را برعهده داشت, خدمات بسیاری در راه بهبود اوضاع کشور انجام داد و تعداد زیادی خانقاه ,مدرسه و بیمارستان به تدبیر او ساخته شد. اما با مرگ ملکشاه به سال ۴۸۵ هجری قمری, اختلافات داخلی میان سران, آغاز و این سلسله به شعبه های گوناگون تجزیه شد که هرکدام به ادعای استقلال می کردند.
در اثر همین امر و با استقلال طلبی خوارزمشاهیان ,که دست نشاندگان سلجوقیان برای اداره ناحیه خوارزم بودند ,در زمان استز حکومت محلی دیگری به قدرت رسید .
خوارزمشاهیان نیز به بسط و توسعه قلمرو حکومت خویش پرداختند اما در زمان سلطان محمد خوارزمشاه (۶۱۶ هجری قمری) حمله ویرانگر مغول به ایران آغاز شد .
سلطان محمد و پسرش سلطان جلال الدین منکبرنی, پس از چندین سال مقاومت و جنگ سرانجام در سال ۶۲۸ هجری قمری از مغولان شکست خوردند .
حمله وحشیانه و ویرانگر مغول ,بسیاری از شهرهای ایران را به کلی نابود و با خاک یکسان کرد در این فاجعه, تعداد زیادی از مردان و بزرگان علم و ادب و فرهیختگان جان خود را از دست دادند. مغولان, بغداد را نیز تصرف کردند و عباسیان را برانداختند. از آن پس, ایران به مرکز حکومت ایلخانان مغول تبدیل شد .
پادشاهان ایرانی که مشتی جنگجوی بیابانگرد وحشی بی تمدنی بودند ,و رفته رفته در اثر ۸۹۶ با وزرای با فرهنگ ایرانی و تحت تاثیر تمدن ایرانیان تغییر کردند؛ به گونه ای که غازان خان و اولجایتو (سلطان محمد خدابنده) به عنوان دو پادشاه محبوب و درستکار مغول شهرت یافتند .
اما در کل ,حکومت مغولان با وحشی‌گری, تباهی و ویرانی ,ظلم و ستم و از بین بردن مظاهر علم و دانش و ترقی همراه بود. به جرأت می‌توان گفت که این حکومت ایران را به اندازه چندین سده به عقب راند. سرانجام ,حکومت مغولان که از سال ۶۵۴ تا ۷۵۰ هجری قمری به طول انجامیده بود, در اثر فساد و اختلالات داخلی و ظلم و ستم حاکم بر مردم ,منقرض شد و به جای آن حکومت متعدد محلی و ملوک الطوایفی سر بر آوردند .
در سال ۷۸۲ هجری قمری تاخت و تاز وحشیانه و ویرانگر تیمور لنگ (امیر تیمور گورکانی )به ایران ضربه دیگری وارد کرد. قلمرو به وسیع امیرتیمور نیز پس از مرگ او (۸۰۷ ه -ق،) تجزیه شد و در سال ۹۱۱ هجری قمری با مرگ آخرین پادشاه سلسله تیموریان حکومتشان پایان پذیرفت .
در سال ۹۵ هجری قمری فرمانروایی قدرتمند خاندان صفوی در ایران آغاز شد. شاه اسماعیل صفوی که شروان را تسخیر کرده بود ,دامنه نفوذ و فرمانروایی خویش را گسترش داد و تشیع را مذهب رسمی کشور اعلام کرد در دوره شاه طهماسب,
عثمانیان بخش هایی از خاک ایران را به تصرف خود درآورده اند؛ اما در دوران شاه عباس کبیر, پنجمین پادشاه سلسله صفوی, اصطلاحات زیادی صورت گرفت ,او بر قدرت سیاسی و نظامی کشور افزود و روابط ایران را با دول اروپایی توسعه بخشید ؛چنانکه سفیرانی میان ایران و برخی کشورهای اروپایی و دو بدل شدند. همچنین در عصر شاه عباس پیشرفت‌های زیادی در امور کشوری, از جمله معماری, هنر ,ادبیات , فلسفه و علوم انسانی به وجود آمد .
اما مرگ شاه عباس کبیر در سال ۱۳۰۸ هجری قمری, آغاز انقراض تدریجی خاندان صفوی به شمار می رود, در سال ۱۳۳۵ هجری قمری با هجوم طوایف افغان و تسلیم شاه عباس اول در مقابل آنها سلسله صفویه به طور کامل منقرض شد .پس از آن هرج و مرج و نابسامانی ایران را فرا گرفت. و در این بین نادر قلی خان انتشار از ناحیه خراسان قیام کرد و پس از قطع دشمنان و گردنکشان, موفق به متحد کردن مجدد بخش بزرگی از ایران دوره صفویه شد .اما نادر در سال ۱۱۶۰ هجری قمری به دست جمعی از سران قزلباش به قتل رسید و بار دیگر آشوب و هرج و مرج همه جا را فرا گرفت گرفت .
سال ۱۲۱۰ هجری قمری سال پایان کار افشاری و آغاز نزاع و خصومت مجدد بر سر حکمرانی ایران بود .در این میان, غلبه
کریم خان زند بر سایر مدعیان ,آشوب را فرونشاند. وی خود را وکیل الرعایا یعنی نماینده مردم خواند؛ عنوان پادشاهی را نپذیرفت و دادگری پیشه کرد؛ اما مرگش به سال ۱۱۹۳ هجری قمری به اقتدار زندیه پایان داد .آقا محمد خان قاجار که گروگان کریم خان بود فرار کرد و طوایف قاجار و متحد ساخت و سرانجام با قتل وحشیانه لطفعلی خان زند به سال ۱۲۰۸ هجری قمری توانست در سال ۱۲۱۰ هجری قمری در تهران تاج گذاری کند و بدین ترتیب سلسله قاجار به پایه گذاری شد پایه‌گذاری شد .
در سال ۱۲۱۲ هجری قمری فتحعلی شاه به سلطنت رسید وی ۳۸ سال حکومت کرد .در زمان او دور جنگ بین ایران و روس اتفاق افتاد. نتیجه نخستین دوره جنگ پذیرش عهدنامه ننگین گلستان بود (۱۲۲۸ هجری قمری) که بر اساس آن بخش‌های زیادی از مناطق شمال آذربایجان قزاقستان و گرجستان به روسیه واگذار شد ؛در پایان دوره دوم جنگ نیز بر اساس عهدنامه ترکمنچای( ۱۲۴۳ هجری قمری) نخجوان و ایروان به روسیه پیوست در سال ۱۲۵۰ هجری قمری محمد شاه به پادشاهی رسید به تحت فشار انگلیسی‌ها پیوستن هرات به افغان آنست آن را پذیرفت .
در سال ۱۲۶۴ هجری قمری ناصرالدین شاه به قدرت رسید و پنجاه سال حکومت کرد .اوکه با مساعدت و پشتیبانی میرزا تقی خان امیر نظام (امیرکبیر) به سلطنت رسیده بود, وی را به صدر اعظمی برگزید .امیرکبیر, که بدون شک از بزرگترین رجال دوره اخیر تاریخ ایران است, از جوانی در دستگاه قائم مقام ثانی تربیت یافت و از منشیان زبردست آن مرد با کفایت شد .سپس به خدمت میرزا محمد خان زنگنه امیر نظام درآمد و به معاونت او رسید و لقب وزیر نظام گرفت .
شهرت میرزا تقی خان از زمان مأموریت هایش به همراه خسرو میرزا به پطرزبورگ شروع شد و طی سفر به
عثمانی و بستن معاهده ارض الروم و بر اثر کار دانی که از خود در ایام اقامت در آن شهر نشان داد ,نامش به همه جا رسید و همگان به آینده درخشان و امیدوار شدند .
با مرگ میرزا محمدخان زنگنه, میرزا تقی‌خان مقام او در آذربایجان شد و در انتقال ناصرالدین شاه به تهران و مستقرکردن او بر سر تخت سلطنت نهایت لیاقت را به خرج داد. امیرکبیر موقعی زمام امور را به دست گرفته اوضاع ایران از همه جهت مختل بود. او با وجود مدت کوتاه صدارتش از (سه سال و ۳ ماه )و عظمت مشکلات و دشمنی دائمی مخالفین به قدری درترتیب اداره امور مملکت و هموار سازی راه ترقی و تعالی کشور آثار خیر خود به جا گذاشت که ملاحظه فهرست اقدامات او که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود شگفت‌آور است و عظمت آن مرد بزرگ را نمایان می‌سازد :
-حذف القاب و تعارفات بی معنی درباری .
-بستن راه عموم عایدات نامشروع کارکنان دولت و کم کردن میزان مستمری شاهزادگان و درباریان .
-حمایت از بازرگانان و رونق دادن تجارت داخلی و- خارجی .
فرستادن دانشجویان به کشورهای دیگر برای آموختن حرفه و فن .
-گسترش زراعت و آبادانی کشور که در نتیجه آن نه تنها میزان دخل و خرج تعدیل یافت, بلکه پس از برکناری امیرکبیر ,خزانه دولتی مبلغی هم ذخیره داشت .
-با توجه به اصلاح امر سپاه و ترتیب دادن لشکری منظم و موظف به دستیاری معلمین فرهنگی .
-به حداقل رساندن دخالت خارجیان در امور داخلی کشور .
-آبادانی در داخل کشور, به خصوص در پایتخت .امیرکبیر خیالات دیگری نیز در سر داشت که به علت کوتاهی دوره زمامداری, به انجام آن ها توفیق نیافت. سرانجام درباریان فاسد طی نقشه‌های شوم, بیرا در سال ۱۲۶۸ هجری قمری از مقام صدارت برکنار کردند و در حمام فین کاشان به قتل رساندند .
در زمان صدر اعظمی امیرکبیر نشر روزنامه, ترجمه کتب, تاسیس مدرسه عالی تهران و تعلیم طب فنون نظامی و زبان های خارجی در مدرسه دارالفنون و اقداماتی از این دست مقدمات بیداری ایرانیان و پیدایش زمینه‌های انقلاب مشروطیت را فراهم کرد .
جدا شدن مجدد بخش هایی از خاک ایران به ویژه در شمال شرقی کشور ,پیوستن به خاک روسیه و نیز فساد های فراوان درباریان بیش از پیش مردم را به تنگ آورده بود؛ که نتیجه این همه ,کشته شدن ناصرالدین شاه در سال ۱۳۱۳ هجری قمری به دست میرزا رضای کرمانی و به سلطنت رسیدن مظفرالدین شاه بود .
مظفرالدین شاه نیز که طی دوره سه ساله حکومتش, مسافرت های اروپایی بسیاری
به همراه تعداد زیادی از درباریان داشت و مخارج و قروضی سنگین حاصل از آن را به مردم تحمیل می‌کرد, به زودی اعتراضات مردمی را برانگیخت. ظلم و خشونت بیش از حد عین الدوله ,صدراعظم وی, نیز بر بخش متئو زائر افزوده بود؛ تا جایی که به تحصن علما و روشنفکران در آستانه حرم حضرت عبدالعظیم و باغ سفارت انگلیس منجر شد بالاخره مظفرالدین‌شاه مجبور به عزل عین الدوله شد و فرمان مشروطیت را در ۱۴ جمادی الثانی ۱۳۲۴ هجری قمری امضا کرد .
پس از مرگ مظفرالدین شاه, محمد علی شاه مخالفت با مشروطیت را آغاز کرد و مجلس را به توپ بست و شماری از رهبران جنبش مشروطه از جمله شیخ فضل الله نوری, را به قتل رساند و به مدت یک سال, یعنی تا ۱۳۲۷ هجری قمری استبداد صغیر را برقرار کرد. اما در نواحی مختلف ایران, مشروطه طلبان به مقاومت برخاستند و به حکومت محمدعلی‌شاه خاتمه دادند تا آخرین شاه قاجار, یعنی احمدشاه ۱۲ ساله را به سلطنت رساندند .
در سوم اسفند ۱۲۹۹ هجری شمسی رضا خان میرپنج یکی از افسران قزاق, با کودتا تهران را تسخیر کرد و سید ضیاء الدین طباطبایی را به صدارت برگزید. در ۱۳۰۲ هجری شمسی رضاخان با حمایت دولت انگلیس به مقام نخست وزیری رسید در سال ۱۳۰۴ هجری شمسی مجلس شورای ملی به انقراض
سلطنت قاجار ای رای داد و سلطنت را به خاندان پهلوی واگذار کرد. رضاخان نیز با عنوان رضا شاه سلطنت ۱۶ ساله خود را آغاز کرد .
وی به ایجاد نظمی نوین در اداره کشور و از بین بردن حکومت ملوک الطوایفی دوران قاجار پرداخت هم چنین اقداماتی در نوسازی و پیشرفت کشور انجام داد اما اعمال دیکتاتوری سرکوبگر و سیاست کشف حجاب اجباری وی مخالفت های گسترده داخلی را برانگیخت. و با شروع جنگ جهانی دوم و خصومت متفقین با رضا شاه, در ۲۰ اسفند سال ۱۳۲۰ هجری شمسی از سلطنت خلع شد و پسرش محمد رضا شاه به پادشاهی رسید .
در اوایل سلطنت محمدرضا شاه ,به دلیل ضعف حکومت آزادی های سیاسی در ایران بر قرار بود و آزادیخواهان و روشنفکران فعالیت داشتند .یکی از ثمرات این فعالیت‌ها اوج گیری نهضت ملی نفت ,به رهبری دکتر محمد مصدق و همراهی آیت الله کاشانی بود, که در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ هجری شمسی به بار نشست و متعاقب آن , شاه دکتر محمد مصدق را در اردیبهشت ۱۳۲۵ هجری شمسی به نخست وزیری برگزید .
اما این آزادی ها دیری نپایید و با کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ هجری شمسی از قدرت و نفوذ دولت انگلیس کاسته شد و آمریکا به صحنه سیاست ایران راه یافت. و از جمله اقداماتی که شاه تحت نفوذ آمریکاییان انجام داد از بین بردن آزادی بیان و آزادی تشکیل احزاب و انجمن های سیاسی بود .
در سال ۱۳۴۱ هجری شمسی اعلام برنامه آمریکایی اصلاحات ارضی و انقلاب سفید از سوی شاه ,مخالفت گسترده روحانیت به ویژه امام خمینی را برانگیخت .
به دنبال این مخالفت ها و اعتراضات ,ماموران رژیم شاه در فروردین ۱۳۴۲ هجری شمسی به مدرسه فیضیه قم حمله کردند و طلاب را به خاک و خون کشیدند .
در پانزدهم خرداد همان سال نیز امام خمینی که افشاگر سیاست های آمریکایی شاه و دخالت بیگانگان در امور داخلی کشور بود, دستگیر و در سیزدهم آبان ۱۳۴۳ هجری شمسی به ترکیه و سپس به عراق تبعید شد .
پس از سرکوب قیام خونین ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ هجری شمسی بیشتر مبارزات سیاسی شکل مخفیانه و مسلحانه پیدا کرد در سال ۱۳۵۳ هجری شمسی, احزاب فرمایشی موجود در کشور تعطیل شده‌اند و به فرمان شاه ,همه می بایست یا در حزب فراگیر رستاخیز ثبت نام می کردند یا از کشور می رفتند. از دیگر اقدامات محمدرضا شاه ,تغییر تقویم رسمی ایران از هجری شمسی به شاهنشاهی بود که در سال ۱۳۵۵ هجری شمسی انجام گرفت .
با روی کار آمدن دولت جیمی کارتر فصل تازه ای در تاریخ ایران گشود, وی که مشوق سیاست حقوق بشر در کشورهای وابسته آمریکا بود, شاه را مجبور کرد که فضای باز سیاسی در کشور ایجاد کرد کند و همین امر, در زمینه آشنایی روشنفکران را با دیدگاه‌ها و نظریات سیاسی نوین فراهم کرد که منجر به شکلی فعالیت‌های جدید سیاسی و اجتماعی مردم ایران شد .