فعالیت شرکت های خدمات مسافرتی بر حسب نوع مجوز
به طور کلی بر اساس سه نوع مجوز , شرکت های خدمات مسافرتی در ایران فعالیت می کنند :
نوع اول شرکتهای خدمات مسافرتی دارای مجوز بند الف :
فعالیت این آژانس ها تنظیم و فروش بلیط مسافرت های هوایی با موافقت موسسه حمل و نقل هوایی مربوط و صدور بارنامه هوایی با رعایت قوانین و مقررات سازمان هواپیمایی کشور است .
نوع دوم شرکت خدمات مسافرتی دارای مجوز بند ب :
این آژانس ها به فعالیت جهانگردی یعنی برگزاری تور ورودی , داخلی و خارجی و تنظیم برنامه های بازدید و به طور کلی ارائه خدمات به انواع تورهای با رعایت قوانین و مقررات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا همان سازمان ایرانگردی و جهانگردی می پردازند .
نوع اول + نوع دوم :
شرکت خدمات مسافرتی دارای مجوز بند الف و ب :
در هردو زمینه‌ای که بدان اشاره شد، فعالیت می کند .
نوع سوم: کاروان زیارتی
شرکت‌هایی که در زمینه برگزاری کاروان های زیارتی( گشت های زیارتی گروه )داخلی و خارجی فعالیت می کنند، مجوز خود را تحت شرایطی از سازمان ایرانگردی و جهانگردی دریافت می کنند .
نظارت بر کار شرکت های خدمات مسافرتی؛
فعالیت شرکت های خدمات مسافرتی دارای مجوز بند ب
همان طور که اشاره شد زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (سازمان ایرانگردی و جهانگردی) است و گروه نظارت بر دفاتر خدمات مسافرتی این سازمان با بازدید مستمر از آژانس های مسافرتی و جهانگردی کشور و ارسال پرسشنامه به آژانس های مختلف برای تکمیل اطلاعات مورد لزوم و اعاده به دسته و همچنین تشکیل کمیته فنی رسیدگی بر صلاحیت آژانس های مسافرتی , وظایف ذیل را بر عهده دارد :
- رسیدگی به درخواست اجاره تاسیس آژانس‌های مزبور
- رسیدگی به تخلفات و شکایات و اعلام حکم (مهمترین مرجع رسیدگی به شکایات مسافران و مراجعان به شرکت خدمات مسافرتی و جهانگردی)
- بررسی و صلاحیت مدیران فنی آژانس های مسافرتی و جهانگردی
- اقدام برای جلوگیری از فعالیت موسسات غیر مجاز جهانگردی .
- نظارت بر کار آژانس های دارای بند الف, بر عهده کمیته فنی سازمان هواپیمایی کشور
فعالیت شرکتهای خدمات مسافرتی بر حسب تورگردانی
در کشور ما فعالیت آژانس های مسافرتی در زمینه تور گردانی معطوف به تورهای داخلی, ورودی و خروجی می شود که ذیل به بررسی هر یک پرداخته می شود :
تورهای ورودی : در سال های اخیر فعالیت بسیاری برای جلب تورهای ورودی به علت بازده بالای اقتصادی آن آغاز شده است. این نوع شرکت ها متخصص در طراحی انواع تورها (فرهنگی, تاریخی و باستانی مذهبی, مطالعاتی ,ماجراجویانه ,اکوتوریسم شکار و…) برای متقاضیان خارجی می باشند, که بنا به درخواست آژانس های طرف قرارداد شان در سایر کشورها به طراحی این نوع تور ها اقدام می نمایند .
تورهای ورودی عمدتاً به صورت کامل ارائه می شوند و شامل امکانات حمل و نقل, راهنما ,هتل, ۳ وعده غذا ,بازدیدها و سایر موارد وابسته می‌باشند. قیمت این تورها برحسب نوع خدمات داده شده ,زمان و مدت سفر و نوع برنامه متفاوت است.
لازم به ذکر است تقاضا برای استفاده از این تورها فصلی است و زمان پر مسافرت عمدتاً در اواخر زمستان تا بهار و یا از اوایل پاییز تا اواخر پاییز است.
تورهای خارجی :
تورهای خروجی با توجه به زمان مناسب خصوصاً در هنگام تعطیلات عید, سه ماه تابستان و یا وقایع خاصی نظیر مسابقات ورزشی, برخی از آژانس‌ها اقدام به برنامه ریزی تورهای خروجی می کنند که عمدتاً بازارهای هدف شامل کشورهای خاورمیانه ,دبی, ترکیه, سوریه, قبرس, کشورهای جنوب شرقی آسیا, چین و کشورهای اروپایی می شود.
تورهای خروجی نظر به تقبل هزینه های سنگین (ارزی و ریالی) همچنین ارائه تضمین مالی کافی برای بازگشت, خصوصاً برای اخذ ویزای کشورهای اروپایی عضو پیمان شنگن , متقاضیان خود را بیشتر در طبقات مرفه کشور, جستجو می‌کنند. بیشتر آژانس های مطرح کشور اقدام به برگزاری تورهای خروجی می نمایند.
تورهای داخلی :
متقاضیان تورهای داخلی شهروندان مقیم داخل کشور می‌باشند که بیشتر شامل قشر کارمند, جوانان, دانشجویان و بازنشسته و خانم های خانه دار می شوند, این تورها به صورت نیمروزی ، یک روزه تا حداکثر دو هفته ای برنامه ریزی شده اند. عموما تورهای داخلی شامل ایاب و ذهاب, هتل با صبحانه, راهنما و بازدید ها می باشند . استفاده از سایر خدمات, بستگی به نوع تور و هزینه پرداختی آن دارد. اکثر تورهای داخلی معمولاً شامل برنامه بازدید از مراکز دیدنی شهرهای تهران, اصفهان, شیراز, کرمان و یزد و یا جزایر حوزه خلیج فارس و شهرهای شمال کشور می باشند . تقریبا کلیه آژانس ها دارای مجوز بند ب توان برگزاری و یا فروش این نوع سفرها را دارند .
تورهای زیارتی :
تورهای زیارتی توسط آژانس هایی که اجازه برگزاری این نوع برنامه ها را دارند برگزار می‌شود. مقاصد زیارتی در داخل کشور شهرهای مشهد و قم و در خارج از کشور سوریه ,(دمشق) و عراق( برای زیارت عتبات عالیه) و عربستان سعودی (برای حج عمره و تمتع) می باشد. در مورد تورهای زیارتی خروجی, برنامه‌ریزی این سفرها کامل بوده و تمامی خدمات سفر را شامل می‌شوند ولی در مورد تورهای زیارتی داخلی خدمات ارائه شده بستگی به هزینه پرداختی توسط مسافر و یا برنامه مسافرتی را دارد.